Joe Biden, uzwi ku izina rya Joseph Robinette Biden, yavutse ku ya 20 Ugushyingo 1942 ahitwa Scranton, Pennsylvania, muri Amerika akaba na perezida wa 47 wa Leta zunze ubumwe za Amerika . Uyu muyobozi akaba yarabaye mu buyobozi bwa President Barack Obama kuva mumwaka wa 2009 -2017 bikaba bije kurangira atorewe kuba perezida wa Amerika mu Gushyingo 2020.
Biden wakuriye mu gace ka Scranton, muri Pennsylvania, no mu ntara ya New Castle, muri Leta ya Delaware, yabonye impamyabumenyi ihanitse yakuye muri kaminuza ya Delaware mu 1965 n’impamyabumenyi ihanitse muri kaminuza ya Syracuse i New York mu 1968. Muri icyo gihe akaba arinabwo yashakanye na Neilia mu mwaka wa 1966 arinawe baje kubyarana abana batatu.
Nyuma yo kurangiza amashuri, yigishije amategeko maze aza no gusubira i Delaware akora akazi ko kuba avoka mbere yo kujya muri politiki. Tubabwireko yanakoze mu nama njyanama y’intara ya New Castle kuva mu 1970 kugeza 1972.
Yatorewe kuba muri Sena ya Amerika mu 1972 afite imyaka 29, arinabyo byaje gutuma aba umusenateri muto mumateka!
Hafi y’ukwezi kumwe babyaye, mugore we n’umukobwa we w’uruhinja baguye mumpanuka y’imodoka, abahungu be bombi barakomereka bikabije. Nubwo yatekereje guhagarika umwuga we wa politiki, Biden yemeye kujya muri Sena mu 1973, akomeza gutsinda inshuro esheshatu, aba umusenateri umaze igihe kinini muri Delaware.
Mu 1977 yashakanye na Jill Jacobs banaje kubyarana umukobwa.
Usibye uruhare rwe nk’umusenateri w’Amerika, Biden yanabaye umwarimu wungirije (1991–2008) i Wilmington, Delaware, ishami ry’ishuri ry’amategeko rya kaminuza ya Widener.
Nk’umusenateri, Biden yibanze ku mibanire y’amahanga, ubutabera mpanabyaha, na politiki y’ibiyobyabwenge. Yakoze muri komite ishinzwe ububanyi n’amahanga ya Sena, inshuro ebyiri ayiyobora (2001–03; 2007–09), no muri Komite y’Ubucamanza, ayiyobora kuva mu 1987 kugeza 1995.
Yavugagaa cyane ku bibazo bifitanye isano na Kosovo amakimbirane yo mu mpera za 90, asaba ko Leta zunze ubumwe z’Amerika zirwanya ingabo za Seribiya kugira ngo zirinde Kosowari igitero cyagabwe na Perezida wa Seribiya. Slobodan Milošević. Ku ntambara yo muri Iraki (2003–11), Biden yatanze gahunda yo kugabana nk’inzira yo gukomeza Iraki yunze ubumwe, ifite amahoro n’ibindi byinshi.
